In de derde #poll over onze woon- en leefomgeving in 2052 vroegen we onze volgers hoe we meer woningen kunnen bouwen, zonder dat dit ten koste gaat van groen en buitenleven. Het idee dat we over 30 jaar als marsmannetjes in de ruimte wonen sprak weinigen (4%) aan. Ook onder de grond wonen zien we nog niet zo zitten (17%). Topfavoriet is toch wel bouwen in de hoogte: 78% denkt dat wij over 30 jaar in wolkenkrabbers wonen. Wat betekent dat voor onze bewoonde wereld?
Wonen ‘op hoogte’ neemt een vlucht
In 2019 concludeerde het AD een groeispurt in Nederland als het gaat om wolkenkrabbers. Destijds telde ons land 26 woontorens van meer dan 100 meter hoog. Over enkele jaren zullen dat er 55 zijn als de bouwwerkzaamheden volgens plan verlopen. Met de ingebruikname van De Zalmhaven (215m hoog) is Rotterdam in ieder geval weer een icoon rijker. Al zal de hoogte van de hoogste flat van de Benelux in de nabije toekomst zeker op andere plekken geëvenaard of overschreden worden.
Stevig fundament nodig
De reden dat we in Nederland minder hoogbouw zien dan bijvoorbeeld in Amerika heeft ook alles te maken met ondergrond waarop we bouwen. Volgens auteur Nike Holtzappel konden tot voor kort alleen wolkenkrabbers gebouwd worden op een stevige ondergrond. “In Manhattan zie je twee wijken met wolkenkrabbers, namelijk daar waar een rotsachtige bodem is. In andere wijken zie je laagbouw. Nederland heeft in de dichtbevolkte gebieden voornamelijk een drassige ondergrond. Zonder heiwerk kun je daar überhaupt al niet bouwen zonder dat het gebouwde gaat verzakken.”
De aanblik van hoogbouw
“Met modernere technieken is het echter wel mogelijk om meer de hoogte in te gaan. In de grote steden zie je nu meer gebouwen verrijzen die hoger zijn dan 100 meter. De bouwkosten zijn echter zeer hoog en veel gemeentebesturen willen de oude binnensteden intact laten en niet laten overschaduwen door hoogbouw. Vandaar ook dat je hoogbouw voornamelijk in Rotterdam ziet, waar de historische binnenstad immers is weggebombardeerd door onze oosterburen”, aldus Holtzappel in 2020.
De toekomst van hoogbouw
De kans dat onze steden over 30 jaar gedomineerd worden door wolkenkrabbers, lijkt klein. De ondergrond in Nederland is te drassig en we hechten nog te veel aan leefbaarheid, licht en groen in steden. Want de hoogte in bouwen betekent ook veel schaduw op straat. Bovendien is de associatie van de meeste mensen met hoogbouw toch die van probleemwijken en criminaliteit. Als wonen op hoogte de komende jaren een positieve vibe krijgt – De Zalmhaven is een en al luxe – en het niet te veel afbreuk doet aan de leefbaarheid in de stad, dan heeft het wonen in wolkenkrabbers toekomstperspectief. Maar zover zijn we nog lang niet. Zeker niet in gebieden buiten de Randstad.